KARŞIYAKA
İzmir'in İncisi Karşıyaka: Kordelya'dan Günümüze Tarih ve Kültür Yolculuğu
Eski İzmir’in kalbinin attığı yer olan Bayraklı-Karşıyaka hattı, Ege tarihinin, Aiol ve İyon kültürünün odak noktasıdır. Ozanların hocası Homeros’un burada doğduğu ve ölümsüz eserleri İliada ile Odysseia’yı bu topraklarda kaleme aldığı rivayet edilir. Çağdaş uygarlığın temellerinin atıldığı bu bölge, Karşıyaka için sadece bir övünç kaynağı değil, aynı zamanda yaşayan bir tarih mirasıdır.
Kordelya İsminin Gizemi: Arslan Yürekli Rişar
Karşıyaka'nın tarihteki bilinen en eski isimlerinden biri olan Cordelio (Kordelya), kökenini İngiltere Kralı Richard Coeur de Lion (Arslan Yürekli Rişar) isminden alır. 1190’lı yıllarda 3. Haçlı Seferi sırasında bölgeye gelen şövalyeler, Yamanlar Dağı eteğindeki bu cennet sahil şeridine hayran kalarak buraya kahraman krallarının adını vermişlerdir. Zamanla halk dilinde evrilen bu isim "Kordelya" olarak günümüze ulaşmıştır.
Türkler ise, kadim zamanlardan beri bu bölgeyi İzmir'in karşısında yer alması sebebiyle "Karşı-yaka" olarak adlandırmışlardır. Özellikle 1081 yılında Çaka Bey ve sonrasında Aydınoğlu Umur Bey dönemindeki deniz savaşlarında, Selçuklu silahşörleri burayı "karşı sahil" olarak tarif etmişlerdir.
Bir Mesire Alanından Modern Kente: Karşıyaka’nın Gelişimi
yüzyıla kadar zeytinlikleri ve Yamanlar Dağı’ndan denize kadar uzanan yemyeşil bahçeleriyle ünlü bir köy olan Karşıyaka, Batılı seyyahların hatıratlarında "cennetten bir köşe" olarak betimlenmiştir.
Karşıyaka'nın kaderini değiştiren iki önemli olay:
Demiryolu (1865): Tren hattının geçmesiyle bölge hızla gelişmeye başladı.
Vapur Seferleri (1884): Hamidiye Vapur Şirketi’nin tahta iskeleye başlattığı seferler, Karşıyaka'yı İzmir’in en gözde yerleşim yeri haline getirdi.
Levanten Köşklerinden Soğukkuyu’ya: Sosyal Yapı
yüzyılın sonlarında Karşıyaka’da ikili bir yerleşim dokusu oluştu. Sahil şeridi; Levantenler ve yabancı tüccarların inşa ettiği görkemli yalılarla bir Avrupa şehrini andırırken; Soğukkuyu civarı, Giritli Ferik Hüseyin Hilmi Paşa’nın çabalarıyla Türklerin yerleşim alanı haline geldi.
Bu dönemde Bostanlı (eski adıyla Papa Scala), Menemen’den gelen tarım ürünlerinin gemilere yüklendiği bir iskeleydi. Türk halkı, buradaki meyve-sebze ticaretinden dolayı bölgeye "Bostanlı" adını vermiştir.
Cumhuriyet Dönemi ve Karşıyaka Belediye Başkanları
1984 yılında bağımsız bir belediye statüsüne kavuşan Karşıyaka, modern kentleşme yolunda büyük adımlar atmıştır. Karşıyaka Belediye Başkanlığı görevini üstlenen isimler, kentin bugün sahip olduğu modern kimliği inşa etmişlerdir:
Nevzat Çobanoğlu (1984-1988)
Cihan Türsen (1989-1994)
A. Kemal Baysak (1994-1999)
Şebnem Tabak (1999-2004)
Cevat Durak (2004-2014)
Hüseyin Mutlu Akpınar (2014-2019)
- Cemil Tugay (2019-2024)
- B. Yıldız Ünsal (2024-2029)
